Medycyna stylu życia

Lifestyle medicine

Z definicji

„dziedzina medycyny, która w oparciu o dowody naukowe wykorzystuje kompleksowe zmiany codziennych zachowań w celu zapobiegania chorobom, odwracania ich skutków oraz wspierania procesu leczenia. Zmiany zachowań koncentrują się głównie w sześciu obszarach, do których należą: palenie tytoniu (i inne używki), odżywianie, aktywność fizyczna, radzenie sobie ze stresem, sen i wsparcie społeczne”[4]

Badania wyodrębniły 6 głównych filarów medycyny stylu życia:

– odżywianie, wpis 16.06.2022

– aktywność fizyczna, planowany wpis 23.06.2022

– higiena snu, wpis 20.07.2022

– zarządzanie stresem

– relacje międzyludzkie

– uzależnienia (i tutaj warto wspomnieć o nowych wytycznych leczenia uzależnienia od nikotyny)

[ https://nil.org.pl/uploaded_files/art_1653901298_wytyczne-zun.pdf ]

Dla mnie jako dietetyka powstanie tego tej gałęzi medycyny jest na miarę kamienia milowego w kwestii postrzegania profilaktyki, odwracania skutków nieodpowiedniego stylu życia a także wspierania terapii. Istotne jest to, że bierze się pod lupę całego człowieka a nie tylko jego rękę czy nogę. Postrzega się go jako naczynie połączone zbudowane z wielu trybików, których zepsucie warunkuje utrzymanie zdrowia.

I nie da się tutaj ominąć kwestii pandemii, która na zawsze zmieniła postrzeganie profilaktyki chorób cywilizacyjnych z racji gorszego przebiegu koronawirusa u osób obciążonych np. otyłością[3] I tutaj powstała obszerna metaanaliza, która jednoznacznie wskazuje na większe ryzyko zgonów z powodu covidu w przypadku osób otyłych.

Zgodnie z tym co piszą autorzy   „Zarządzania  zdrowiem w miejscu pracy” ilość publikacji dotyczących pandemii COVID-19  wynosiła średnio ok. 250 artykułów naukowych  na dzień tylko w samym 2020 roku. Co pokazuje jak ogromne znaczenie wywarła na środowisko naukowe a tym samym na nas jako osoby zajmujące się promocją zdrowia. Każdego dnia dowiadujemy się o nowych badaniach dotyczących żywienia w przebiegu covid. Ja sama jeszcze na początku marca uczestniczyłam w szkoleniu pt.” Zalecenia dietetyczne w leczeniu syndromu post-covidowego”, które rozpoczęły u mnie etap monitorowania postępów w tym zagadnieniu.

Jednak wracając właśnie do meritum…

Medycyna stylu życia traktuje pacjenta jako partnera w leczeniu, nieodłącznego elementu w układance w drodze po zdrowie a nie tylko odbiorcę treści czyt. diagnozy. Nie wyobrażam sobie jako praktykujący dietetyk, wpajać pacjentom, że już zawsze będą na mnie skazani. Przeprowadzam ich przez pewien proces, który na końcu drogi skutkuje ogromną wiedzą na temat własnego organizmu i żywienia na całe życie.

Uważam, że obecna inflacja nie pomaga w zmianie nawyków żywieniowych chociażby ze względu na ceny produktów najważniejszych w drodze po lepszy talerz . Nie jest to jednak nie możliwe  ale na pewno wymaga troszkę więcej pracy i planowania posiłków .   Styl życia jest elementem  na który mamy największy wpływ my sami. To on został zidentyfikowany prawie 50 lat temu jako najważniejszy czynnik determinujący stan zdrowia Zacznijmy odpowiedzialne podchodzić do tej kwestii.

PIERWSZY FILAR

Odżywianie

Każdego dnia stajemy przed wyborem jakiego rodzaju żywności dostarczymy do organizmu. W tej kwestii preferuje indywidualizacje jeśli chodzi o zalecenia żywieniowe, jednak aby zacząć swoją przygodę w drodze po zdrowie warto małymi krokami zmieniać swoje nastawienie.  

• 1 krok nie kupuj produktów wysoko przetworzonych i nie magazynuj na półeczce pt.” TAM ZNAJDE ZAWSZE COŚ SŁODKIEGO”

• 2 krok Planuj zakupy, zmniejszysz prawdopodobieństwo podjadania „byle czego”
• 3 krok jeśli nie wiesz jak zacząć, wykup jadłospis u sprawdzonego dietetyka i zacznij zmieniać swoje nawyki https://scdkis.pl/sklep/
• 4 krok jeśli są produkty których nie lubisz a są ważnym elementem żywienia tj. warzywa to postaraj się je wplatać w codzienny jadłospis pod mniej oczywistą formą np. babeczki szpinakowe( nie czuć szpinaku), ciasto pomidorowe(pyszne i zdrowe), lody owocowo-warzywne ( idealne na upalne dni)
• 5 krok nie poddawaj się – żywienie to element Twojego każdego dnia … masz czas;] popełniaj błędy, wyciągaj wnioski i doskonal swoje nawyki
• 6 krok MIEJ DLA SIEBIE DUŻO WYROZUMIAŁOŚCI…

DRUGI FILAR

Aktywność fizyczna

Nie jest żadną tajemnicą, że podejmowanie aktywności fizycznej jest korzystne nie tylko dla zachowania zdrowej sylwetki ale może i przede wszystkim dla zdrowia psychicznego. Jak wskazuje WHO osoby w wieku 18-64 powinny poświęcić od 150 do 300 minut na aktywność o umiarkowanej intensywności lub 75-150 minut o dużej intensywności w ciągu tygodnia. Aby wzmocnić korzyści WHO zaleca również odbycie ćwiczeń siłowych wzmacniających mięśnie co najmniej 2 razy w tygodniu.

Jak podają badania niedostateczna aktywność fizyczna była w Polsce w 2016 roku 4. Po nie właściwej diecie, paleniu tytoniu oraz piciu alkoholu czynnikiem ryzyka zgonu i niepełnosprawności.

Odpowiednia ilość ruchu każdego dnia ma pozytywny wpływ na :

– układ sercowo-naczyniowy

( obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, spadek częstości skurczów serca w spoczynku, zwiększenie objętości wyrzutowej serca czy obniżenie stężenia triglicerydów, cholesterolu całkowitego i frakcji LDL przy wzroście HDL)

– układ oddechowy

(usprawnienie procesu wentylacji płuc, zmniejszenie częstości oddechów z jednoczesnym zwiększeniem ich głębokości)

– układ ruchu

( przyspieszenie procesów kościotwórczych, utrzymanie elastyczności mięśni, więzadeł i torebek stawowych itd.)

– układ nerwowy

(ochrona centralnego układu nerwowego, wzrost insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1) stymuluje proces neurogenezy hamując apoptozę komórek)

I wiele innych korzyści, które są na wyciągnięcie ręki. Nie potrzeba Nam drogiego sprzętu, jedynie chęci i odpowiedniego nastawienia.

Zgodnie definicją zdrowia wg. WHO, zdrowie to DOBROSTAN psychiczny, fizyczny i społeczny -należy o tym pamiętać.

Źródło:

1.„Zarządzanie zdrowiem w miejscu pracy” T.Gujowski, T.Rostkowski PZWL 2021 wyd.1  Medycyna stylu życia a ochrona zdrowia pracowników, s.111-122

2.„Medycyna stylu życia” D. Śliż, A. Mamcarz 2020 PZWL

3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32660813/

4. https://pl.wikipedia.org/wiki/Medycyna_stylu_%C5%BCycia

Internet:

promocjazdrowiawmiejscupracy.pl,

materiały własne z różnych szkoleń